Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Bralinie  działając na podstawie art. 63 ust. 16 ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym (Dz. U. z 2023 r. poz. 1429), informuje o zmianach w zasadach dotyczących uprawnień do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego i zasiłku dla opiekuna.

Ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym (Dz. U. z 2023 r. poz. 1429) od 1 stycznia 2024 r. zmienia dotychczasowy system świadczeń dla osób z niepełnosprawnościami oraz ich opiekunów poprzez:

• wprowadzenie do systemu prawnego nowego świadczenia – świadczenia wspierającego kierowanego bezpośrednio do osoby z niepełnosprawnością w wieku od ukończenia 18 roku życia,
• zmiany w warunkach przyznawania funkcjonującego obecnie świadczenia pielęgnacyjnego,
• likwidację specjalnego zasiłku opiekuńczego.

Po wejściu w życie ustawy z dnia 7 lipca br. o świadczeniu wspierającym osoba opiekująca się będzie miała wybór:

• pozostać przy dotychczasowym świadczeniu,
• zrezygnować z dotychczasowego świadczenia i wtedy osoba niepełnosprawna (o ile jest dorosła) będzie mogła ubiegać się o przyznanie świadczenia wspierającego w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych.

ŚWIADCZENIE WSPIERAJĄCE

Świadczenie wspierające ma pomóc osobom niepełnosprawnym w częściowym pokryciu wydatków związanych z zaspokojeniem ich szczególnych potrzeb życiowych.
Świadczenie wspierające skierowane jest bezpośrednio do osoby z niepełnosprawnością. Przysługiwać będzie osobie, która:

• ukończyła 18 rok życia,
• zamieszkuje na terenie Polski,
• posiada wydaną przez wojewódzki zespół ds. orzekania o niepełnosprawności decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia,

bez względu na osiągany przez tę osobę dochód.

Wnioski o ustalenie poziomu potrzeby wsparcia będzie można składać do Wojewódzkiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności od 1 stycznia 2024 r.

Ustawa o świadczeniu wspierającym wejdzie w życie 1 stycznia 2024 r. z pewnymi wyjątkami:

• od 1 stycznia 2024 r. – świadczenie wspierające będzie dostępne dla osób z niepełnosprawnościami z ustalonym poziomem potrzeby wsparcia od 87 do 100 pkt,
• od 1 stycznia 2025 r. – świadczenie wspierające będzie dostępne dla osób z niepełnosprawnościami z ustalonym poziomem potrzeby wsparcia od 78 do 86 pkt,
• od 1 stycznia 2026 r. – świadczenie wspierające będzie dostępne dla osób z niepełnosprawnościami z ustalonym poziomem potrzeby wsparcia od 70 do 77 pkt.

Uwaga:
Wyjątkiem od tak określonego ustawą harmonogramu wejścia w życie ustawy jest art. 64 ustawy, zgodnie z którym osoba wymagająca opieki, której przyznano na podstawie:

1. przepisów dotychczasowych prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego albo zasiłku dla opiekuna,
2. nowego prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, obowiązujących przepisów ustawy o świadczeniach rodzinnych od 1 stycznia 2024 r.

– będzie mogła otrzymać świadczenie wspierające od 1 stycznia 2024 r., także w przypadku, gdy w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia, potrzebę tę określono na poziomie od 70 do 89 punktów w skali potrzeby wsparcia, o ile spełnia warunki uprawniające do tego świadczenia.

Świadczenie wspierające będzie przysługiwało, w zależności od poziomu potrzeby wsparcia, w wysokości od 40% do 220% renty socjalnej (będzie to kwota netto, czyli bez potrąceń na podatek dochodowy czy ubezpieczenie zdrowotne).

Świadczenie wspierające będzie przyznawane nie wcześniej niż od dnia ustalenia przez wojewódzki zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności poziomu potrzeby wsparcia. W przypadku wniosków o wydanie decyzji w tej sprawie złożonych w roku 2024, wojewódzkie zespoły orzekające będą ustalać poziom potrzeby wsparcia od dnia złożenia wniosku. Zapewni to możliwość otrzymania przez osoby z niepełnosprawnościami świadczenia wspierającego za cały okres oczekiwania na wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia (art. 65 ust. 3 u.ś.w.).

Podmiotem właściwym w zakresie prowadzenia postępowania w sprawie świadczenia wspierającego oraz wypłacania tego świadczenia będzie Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych będzie miał obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne opiekunom, którzy nie podejmą zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej ze względu na potrzebę udzielania wsparcia osobie uprawnionej do świadczenia wspierającego, wspólnie z nią zamieszkującemu i gospodarującemu.

UWAGA
Świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy przyznane na zasadach dotychczasowych oraz zasiłek dla opiekuna, nie przysługują jeżeli osoba wymagająca opieki będzie miała przyznane prawo do świadczenia wspierającego.

W sytuacji, gdy osoba z niepełnosprawnościami złoży wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wspierającego konieczne będzie:

• zawieszenie postępowania o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego, zasiłku dla opiekuna,
• zawieszenie wypłaty przyznanego już świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego, zasiłku dla opiekuna.

W przypadku gdy Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówi przyznania świadczenia wspierającego lub pozostawi wniosek bez rozpatrzenia – świadczenia zostaną spłacone od momentu ich wstrzymania, jeżeli opiekun nadal spełnia warunki określone w przepisach.

Świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy, zasiłek dla opiekuna, wypłacony opiekunowi za okres, za który osoba wymagająca opieki otrzymała świadczenie wspierające, będzie świadczeniem nienależnie pobranym. Do jego będzie zobowiązany opiekun.

Aby uniknąć ww. sytuacji osoba z niepełnosprawnością, składając w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych wniosek o świadczenie wspierające będzie mogła zdecydować od jakiego miesiąca chce mieć przyznane świadczenie wspierające. W ten sposób nie dojdzie do sytuacji otrzymania świadczenia wspierającego za ten sam okres, za który jej opiekun otrzymał świadczenie opiekuńcze.

ŚWIADCZENIE PIELĘGNACYJNE NA NOWYCH ZASADACH

Po ukończeniu 18 roku życia osoba z niepełnosprawnością lub jej przedstawiciel będzie mógł ubiegać się o świadczenie wspierające.

	Świadczenie pielęgnacyjne – obecnie	Świadczenie pielęgnacyjne od 1.01.2024
Osoby uprawnione	– matka albo ojciec;  – opiekun faktyczny dziecka;  – osoba będąca rodziną zastępczą spokrewnioną;  – inne osoby, na których ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności	– matka albo ojciec;  – inne osoby, na których ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonek;  – opiekun faktyczny dziecka;  – rodzina zastępcza, osoba prowadząca rodzinny dom dziecka, dyrektor placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektor regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej albo dyrektor interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego
Termin	na czas nieokreślony, chyba że orzeczenie o niepełnosprawności zostało wydane na czas określony	– od urodzenia do 16 roku życia, jeżeli osoba posiada orzeczenie o niepełnosprawności (pod warunkiem spełnienia warunków w pkt 7 i 8 orzeczenia o niepełnosprawności), – od 16 roku życia do ukończenia przez osobę 18 roku życia, jeżeli posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności
Warunki	– opiekun nie mógł podejmować zatrudnienia, pracy zarobkowej,  – opiekun nie mógł otrzymywać świadczeń emerytalno -rentowych	– możliwość podjęcia pracy, pod warunkiem niekolidowania z opieką nad dzieckiem – możliwość pobierania świadczeń emerytalno – rentowych
Kwota świadczenia	jednakowa wysokość świadczenia, waloryzowana każdego roku w styczniu	wysokość świadczenia pielęgnacyjnego, zostanie podwyższona o 100% na drugą i każdą kolejną osobę, nad którą sprawowana jest opieka (nie dotyczy dyrektorów placówki opieki zastępczej)
Świadczenie nie przysługuje jeśli:	osoba wymagająca opieki: – została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, rodzinnym domu dziecka albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu; – pozostaje w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,na osobę wymagającą opieki -inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury; -ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego (wychowawczego), specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłków dla opiekunów; – inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej	osoba wymagająca opieki: – została umieszczona lub przebywa w domu pomocy społecznej, zakładzie opiekuńczo-leczniczym, zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym, placówce zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku, o której mowa w przepisach o pomocy społecznej, zakładzie karnym, zakładzie poprawczym, areszcie śledczym albo schronisku dla nieletnich; – jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej,osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna,na osobę wymagającą opieki – inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej; – ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub do zasiłku dla opiekuna
Wygaśnięcie prawa następuje	– z chwilą śmierci osoby wymagającej opieki (obowiązuje do 31.12.2023 r.) – od 1.01.2024 r. z chwilą śmierci osoby wymagającej opieki świadczenie wypłacane będzie również w następnym miesiącu	z chwilą śmierci osoby wymagającej opieki świadczenie wypłacane będzie również w następnym miesiącu

SPECJALNY ZASIŁEK OPIEKUŃCZY I ZASIŁEK DLA OPIEKUNA – UCHYLONE

Z dniem 1 stycznia 2024 r. zostają uchylone przepisy dotyczące specjalnego zasiłku opiekuńczego i zasiłku dla opiekuna. Oznacza to, że od tej daty te zasiłki nie będą już przyznawane. Jednak osoby, które na dzień 31.12.2023 r. są uprawnione do pobierania któregokolwiek z tych świadczeń, o ile są nadal zainteresowane, mogą nadal pobierać świadczenie na dotychczasowych zasadach.

Kontynuowanie wypłaty nie wymaga składania żadnego dodatkowego oświadczenia. W przypadku jednak, gdy zakończy się termin określony w decyzji, warunkiem kontynuowania świadczeń jest złożenie wniosku o wydanie nowego orzeczenia o niepełnosprawności i złożenie wniosku o świadczenie w ściśle określonym terminie.

PRZEPISY PRZEJŚCIOWE

Osoby, które posiadają prawo lub nabędą jeszcze prawo do świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego do 31.12.2023 r. będą mogły pobierać te świadczenia na dotychczasowych zasadach.

Prawo do pobierania świadczeń będzie przysługiwało również opiekunowi, który złożył wniosek o ww. świadczenia i oczekuje na wydanie decyzji przez ośrodek pomocy społecznej oraz jeśli sprawa pozostaje 
w rozstrzygnięciu przez samorządowe kolegium odwoławcze lub rozstrzyganych przez sąd.

Opiekunowie, zachowają prawo do świadczeń na zasadach obowiązujących także w sytuacji kiedy wygaśnie ważność dotychczasowych orzeczeń osób nad którymi sprawują opieką pod warunkiem, że:

• wniosek o nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności albo o niepełnosprawności zostanie złożony w terminie 3 miesięcy od dnia następującego po dniu, w którym upłynął termin ważności dotychczasowego orzeczenia 
  oraz
• wniosek o ustalenie prawa odpowiednio do świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego zostanie złożony w terminie 3 miesięcy, licząc od dnia wydania nowego orzeczenia o niepełnosprawności.

W przypadku specjalnego zasiłku opiekuńczego dodatkowym warunkiem kontynuacji wypłaty na dotychczasowych zasadach jest złożenie wniosku o to świadczenie na kolejny okres zasiłkowy w terminie 3 miesięcy od dnia następującego po dniu, w którym zakończył się dotychczasowy okres zasiłkowy.

Ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym

Więcej Informacji o świadczeniu wspierającym można uzyskać na stronie Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej: Świadczenie wspierające oraz zmiany w świadczeniu pielęgnacyjnym – pytania i odpowiedzi